Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de giderek artan obezite, iş ve sosyal yaşama olumsuz etkilerinin yanı sıra hayati riske neden olabilen birçok hastalığa da yol açıyor.
Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre 711 milyonu aşan obezite hastası nüfusu, Türkiye’de de her geçen gün artıyor. Çocukluk çağından itibaren başlayan obeziteden korunmak için hem çocukların hem de erişkinlerin, yaşam ve beslenme alışkanlıklarını değiştirmesi gerekiyor.
Memorial Hizmet Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bölümü’nden Doç. Dr. İdris Kuzu, obezitenin nedenleri ile alınması gereken önlemler hakkında bilgi verdi.
Kısırlıktan depresyona, kanserden yüksek tansiyona…
Obezite genel olarak bedenin yağ kitlesinin yağsız kitleye oranının aşırı artması sonucu boy uzunluğuna göre vücut ağırlığının arzu edilen düzeyin üzerine çıkmasıdır.
Obezite, başta Tip 2 diyabet ve prediyabet olmak üzere kalp damar hastalıkları, hipertansiyon, çeşitli kanserler, uyku apne sendromu, karaciğer yağlanması, reflü, safra yolları hastalığı, polikistik over sendromu, infertilite, osteoporoz ve depresyon gibi birçok sağlık sorununa yol açmaktadır.
En riskli 10 hastalık arasında
En önemli sebepleri arasında düzensiz beslenme ve hareketsiz yaşam olan obezite, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de hızla artmaktadır. Dünya genelinde yetişkin nüfusun %39’undan fazlası kilolu, %13‘ünden fazlası ise obez yani aşırı kiloludur.
Yapılan araştırmalar ülkemizde bu oranların daha da yüksek olduğunu ve hızla da arttığını ortaya çıkarmıştır. Dünya Sağlık Örgütü, obezite hastalığının en riskli 10 hastalık arasında yer aldığını açıklamıştır. Günümüzde sigaradan sonra önlenebilir ölümler arasında obezite hastalığı da bulunmaktadır.
Kiloluysanız doğacak çocuğunuz da risk altında
Düzensiz ve dengesiz beslenmek, fast-food tarzı yiyecekler tüketmek, spor yapmamak kilo almakla birlikte bazı hayati organların da yağlanmasına neden olur. Uzun açlık sonrası kontrolsüz yemek yemek, karbonhidrat içerikli yiyecekleri ve şekerli içecekleri çok tüketmek obeziteye neden olan beslenme hatalarından bazılarıdır.
Anne ve babanın her ikisi birden kilolu ise çocuklarda obezite görülme ihtimali yüzde 80’dir. Şeker hastalığı, tiroit bezi hastalıkları, böbrek üstü bezi hastalıkları gibi bazı hormonal sebepler obezite nedenleri arasında yer alabilir.
Obezite hastalığından koruyan beslenme önerileri
Obezite ile mücadele ederken ilk önce beslenme alışkanlıklarınızı ve hayat tarzını değiştirmeniz gerekir. Giderek yaygınlaşan obezite, kişilerin yaşam kalitesi ve süresini önemli ölçüde azaltmaktadır. Ancak aldığınız şu önlemlerle obeziteden uzak durabilirsiniz:
- Düzenli fiziksel aktiviteye başlayarak hareketsiz yaşamdan kurtulun
- Uzman kontrolünde diyet yaparak beslenme alışkanlıklarınızı değiştirin
- Fast food tarzı beslenmeden uzak durun
- Meyve ve sebze ağırlıklı beslenin
- Hazır gıdalar yerine ev yapımı ürünler tercih edin
- Yemeklerinizde hayvansal yağlar yerine zeytinyağı kullanın
- Peynir ve yoğurdun az yağlı olanlarını tercih edin
- Kırmızı eti yağsız, tavuğu derisiz tüketin
- Düzenli olarak balık yiyin ancak yağda kızarmış olanlardan uzak durun
- Su ve şekeriz içecekleri tercih ederek meyve suları, gazlı ve şekerli içeceklerden uzak durun
Tedavide kullanılmaya başlanan yeni ilaçlar fazla kilolardan kurtulmaya yardımcı olmaktadır. Bununla birlikte beden kitle indeksi çok yüksekse veya obeziteye eşlik eden ciddi hastalıklar varsa kişiye özel belirlenecek cerrahi yöntemler de fayda sağlamaktadır.